Tiền Điện Tử, Tiền Ảo và Tiền Mã Hoá: Khám Phá Sự Khác Biệt và Cơ Hội
Mục Lục
Chào bạn!
Là một người từng có hơn 18 năm làm việc ngoài ngành công nghệ hay tài chính, tôi đã chứng kiến cả chặng đường từ thời đồng đô la Mỹ làm mưa làm gió cho đến khi Bitcoin ra đời và bùng nổ. Thậm chí năm 2008, tôi từng có ý định sắm một cỗ máy đào Bitcoin, nhưng giá máy khi ấy chiếm trọn ba tháng lương nên đành gác lại.
Gần đây, sau gần 4 năm tập trung nghiên cứu Blockchain và các nền tảng kỹ thuật số khác, tôi nhận ra từ những nền tảng này đã hình thành một "hệ sinh thái" các loại tiền kỹ thuật số, gồm: tiền điện tử, tiền ảo và tiền mã hoá (Cryptocurrency, hay còn gọi là Coin/Token).
Chúng ta hãy cùng "hạ bớt" ngôn ngữ kỹ thuật để dễ dàng phân biệt: Tiền điện tử, Tiền ảo, Tiền mã hoá — vì thực tế rất nhiều người, khi nhắc đến các dạng "tiền tệ" này, lại gộp hết thành tiền ảo.
Vậy, điểm giống và khác của chúng ra sao? Có phải tất cả đều chỉ là tiền ảo, và rủi ro cũng như nhau?
Tôi sẽ kể thật nhẹ nhàng, như bạn đang ngồi uống cà phê vỉa hè nghe chuyện đời. Không lý thuyết khô khan, chỉ cần bạn lắng nghe kỹ chút thôi.
1. Khái niệm cơ bản: Hiểu đúng từ đầu
Tiền điện tử là gì?
Tiền điện tử (Electronic Money - E-money) là tiền thật (tiền pháp định như VND, USD, Euro) nhưng được số hoá.
Bạn dùng Internet Banking, ví Momo, ZaloPay... đó chính là tiền điện tử.
Tiền điện tử được Nhà nước công nhận. Bạn có thể chuyển khoản, mua hàng, trả hóa đơn điện nước như bình thường.
Ví dụ: Bạn chuyển 500.000 VND qua Vietcombank cho bạn bè — bạn đang sử dụng tiền điện tử, không phải tiền ảo.
Tiền ảo là gì?
Tiền ảo (Virtual Money) là tiền giả lập, tồn tại trong thế giới ảo.
Tiền ảo không được Nhà nước công nhận chính thức. Chủ yếu tiền ảo được dùng trong game online hoặc các cộng đồng riêng biệt.
Tiền ảo chỉ có giá trị trong phạm vi "chủ tạo ra nó" cho phép, và ngoài phạm vi đó, tiền ảo hầu như không có giá trị thực.
Ví dụ: Trong game Liên Quân Mobile, bạn nạp 100.000 VND mua "quân huy" để mua tướng, trang phục — đó chính là một dạng tiền ảo.
Tiền mã hoá là gì?
Tiền mã hoá (Cryptocurrency) là tiền sử dụng công nghệ mã hoá để vận hành và bảo mật giao dịch.
Nó không thuộc quyền kiểm soát của bất kỳ ngân hàng hay nhà nước nào (đa phần là vậy).
Tiền mã hoá nổi tiếng nhất là Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH)...
Giá trị của tiền mã hoá tự do biến động theo cung cầu thị trường, không cố định như tiền điện tử hay tiền ảo.
Ví dụ: Bạn mua 1 Bitcoin, hôm nay giá 60.000 USD, ngày mai có thể lên 65.000 USD hoặc tụt xuống 50.000 USD.
2. Bản chất giống nhau
Nhìn qua, tiền điện tử, tiền ảo và tiền mã hoá đều có những điểm chung:
- Đều là tiền kỹ thuật số: Không thể cầm nắm được, chỉ hiện trên điện thoại, máy tính.
- Đều cần Internet để giao dịch.
- Đều lưu trữ giá trị: Dù giá trị đó là thật, ảo hay biến động, đều có người công nhận.
3. Bản chất khác nhau
Bây giờ là phần dễ nhầm nhất. Nhưng tôi sẽ so sánh đơn giản, như ba anh em họ hàng nhưng tính cách khác nhau:
| Tiêu chí | Tiền điện tử | Tiền ảo | Tiền mã hoá |
|---|---|---|---|
| Nguồn gốc | Ngân hàng, tổ chức tài chính | Nhà phát hành game, ứng dụng | Các nhà phát triển blockchain |
| Được công nhận? | Có (Nhà nước bảo vệ) | Không (Tự chịu) | Không chính thức (tuỳ quốc gia) |
| Giá trị | Ổn định (gắn với tiền thật) | Gắn với hệ thống game, nền tảng ảo | Biến động theo thị trường |
| Giao dịch | Chuyển khoản, mua bán thật | Mua sắm trong game, dịch vụ ảo | Mua bán, đầu tư, lưu trữ tài sản |
| Rủi ro | Thấp | Thấp (trong game); cao (nếu đầu cơ tiền ảo) | Rất cao(nếu đầu tư) |
Lưu ý nhỏ:
Tiền ảo trong game thường ổn định vì không biến động tỷ giá. Nhưng nếu đầu cơ tiền ảo ngoài game để kiếm lời, rủi ro sẽ rất cao.
Tiền mã hoá thì giá trị có thể tăng hoặc giảm mạnh từng giờ, từng phút.
4. Minh hoạ thực tế dễ hiểu
Tưởng tượng:
- Giả sử bạn có 1 triệu đồng:
- Chuyển khoản qua ngân hàng để mua cà phê => đó là tiền điện tử.
- Nạp vào game để mua vật phẩm => đó là tiền ảo.
- Mua Bitcoin => đó là tiền mã hoá.
Một câu chuyện vui:
Anh Tư, chủ quán cà phê đầu hẻm, năm 2020 nghe bạn bè rủ rê, bán 10 ly cà phê/ngày, dư chút tiền mua Bitcoin. Đầu năm 2021, Bitcoin tăng mạnh, anh Tư bán ra, lời gấp 3 lần.
Đó là chuyện thực tế với tiền mã hoá: Lên thì trúng đậm, xuống thì mất trắng.
Nếu anh Tư chỉ nhận tiền cà phê qua ViettelPay thì giao dịch đó dùng tiền điện tử — không bị rủi ro biến động như tiền ảo hay tiền mã hoá.
5. SME Việt Nam cần hiểu và hành xử sao?
Với tiền mã hoá (Cryptocurrency):
Dù nhiều SME còn ngần ngại tiền mã hoá vì biến động giá, nhưng nếu biết cách tiếp cận, đây là cơ hội lớn:
Bạn có thể chấp nhận thanh toán bằng cryptocurrency (Bitcoin, USDT, ETH...) / CrytoPayment: để thu hút nhóm khách hàng trẻ, hiện đại và có thể áp dụng thanh toán xuyên biên giới trong xuất khẩu.
Để tránh rủi ro tỷ giá, hãy niêm yết giá theo VNĐ hoặc USD cố định, quy đổi ra crypto lúc thanh toán.
Khi áp dụng mô hình này, doanh nghiệp:
- Không chịu rủi ro tỷ giá.
- Khách hàng thanh toán bằng crypto, doanh nghiệp nhận ngay tiền pháp định (VNĐ/USD).
Tận dụng xu hướng thanh toán phi tập trung cryptocurrency - Cryptopayment nó hỗ trợ SME tiếp cận tệp khách hàng tiềm năng mới.
Nếu bạn quan tâm, hãy hãy chuẩn bị tinh thần đón làn sóng khách hàng mới mẻ, giàu tiềm năng!
6. Tổng kết:
| Loại tiền | Ứng dụng phù hợp cho SME Việt Nam |
|---|---|
| Tiền điện tử | Thu tiền, trả tiền, thanh toán nhanh |
| Tiền ảo | Giải trí, tiêu dùng trong game |
| Tiền mã hoá | Đầu tư riêng: chấp nhận rủi ro, không ảnh hưởng vốn kinh doanh. Chọn Cryptocurrency như một phương thức thanh toán / đồng thuận sẽ tăng số khách hàng mới (nhóm đang có hành vi mua sắm bằng Cryptocurrency) |
Kết luận ngắn gọn
Tiền điện tử là tiền thật số hoá.
Tiền ảo là tiền "trong thế giới ảo", chủ yếu phục vụ giải trí.
Tiền mã hoá là tài sản số có thể sinh lời lớn nhưng cũng rủi ro cao nếu bạn chọn đó là kênh đầu tư kiếm lãi. Vì đối với phương thức thanh toán trong hoạt động kinh doanh sẽ dối ngược với rủi ro so với đầu tư.
Hiểu đúng để dùng đúng, đừng vội chạy theo đám đông!
Chúc bạn và doanh nghiệp vững vàng trong thế giới tiền số hôm nay và tương lai!
#cryptocurrency, #tiềnmãhoá, #tiềnảo #BlockchainLady #BlockchainTourism #BlockchainCrypto #CryptoCurrency #CryptoTravel #CryptoPayment #CryptoRetailer #FatimaOanh #Fatima_OanhPham #OanhPham_Fatima" #Digital_Money #Virtual_Money #Differences_Between_EMoney_Virtual_Money_and_Cryptocurrency